Γονιός
Η συνειδητή απόφαση να γίνει κάποιος γονιός είναι επιλογή και εμπεριέχει πολλή ευθύνη. Επιπλέον συμπαρασύρονται ταυτόχρονα και μια σειρά από απώλειες μαζί με τα οφέλη, όπως συμβαίνει άλλωστε με κάθε επιλογή.
Όποτε επιλέγουμε οτιδήποτε κάτι κερδίζουμε και κάτι χάνουμε, όπως λέμε στην Gestalt, ακόμη κι αν αυτό είναι η δυνατότητα να διαχειριστούμε το χρόνο μας μη κάνοντας τίποτα. Η ιδιότητα γονιός έρχεται παρέα με την απώλεια της νεανικής ξεγνοιασιάς. Από τη στιγμή αυτή κι έπειτα μια ακόμη ανθρώπινη ύπαρξη εξαρτάται από τη στάση ζωής, τη συμπεριφορά, τις επιλογές και εν τέλει από την καθημερινότητά μας. Όσο εξαρτάται το παιδί μας από εμάς και την καθημερινότητά μας, άλλο τόσο εξαρτάται και η καθημερινότητά μας από την ύπαρξη αυτού του παιδιού. Τίποτα πια δεν είναι ίδιο.
Η απόφαση να γίνουμε γονείς μερικές φορές μοιάζει με βουτιά στο κενό, μπαίνουμε σε έναν νέο κόσμο για τον οποίο δεν έχουμε εκπαιδευτεί εκ των προτέρων, δεν είμαστε προετοιμασμένοι ούτε γνωστικά και πολλές φορές ούτε συναισθηματικά. Θα προσπαθήσουμε λοιπόν με μια σειρά από άρθρα που θα φιλοξενήσουμε στην ιστοσελίδα μας να δώσουμε κάποιες χρήσιμες γνώσεις στους γονείς όπως για παράδειγμα για τα αναπτυξιακά στάδια που αναμένεται να περάσει το παιδί του και για τις αναμενόμενες αντιδράσεις του. Στόχος μας είναι να αντιμετωπίσουμε το άγχος που προκαλεί η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια γι΄ αυτό το νέο πεδίο που μας ανοίγει το παιδί μας και με τον τρόπο αυτό να βρούμε δημιουργικούς τρόπους για να το μεγαλώσουμε με αγάπη και φροντίδα απαλλαγμένη από τα βαρίδια των δικών μας ανοιχτών λογαριασμών.
Ο γονιός τρέφει αναμφισβήτητα μεγάλη αγάπη και τρυφερότητα για το παιδί του. Η ιδιότητα όμως του γονιού δεν τον απαλλάσσει από όλες τις άλλες ταυτότητές του, αυτήν που ορίζεται από το φύλο του, αυτήν του συζύγου, του εργαζόμενου και επαγγελματία, του πολίτη και της πολιτική του τοποθέτησης, του παιδιού των δικών του γονιών. Η σύνθεση όλων αυτών των ταυτοτήτων είναι μια πολύ σύνθετη και συνάμα τρομερά ενδιαφέρουσα διαδικασία. Η ευθύνη, η αβεβαιότητα, το ζύγιασμα και η ισορροπία σε ένα τεντωμένο σχοινί μας οδηγούν στο συμπεριφέρεσθαι στην καθημερινότητά μας και ασφαλώς στην ανατροφή των παιδιών μας. Η διαδικασία της ανατροφής έχει και καλές, γλυκές στιγμές, έχει όμως και άχαρες, σκληρές στιγμές. Που σταματά ο άνθρωπος και ξεκινά ο γονιός; Που τίθεται το όριο τώρα φροντίζω το παιδί μου και τώρα φροντίζω τον εαυτό μου; Όσο σκληρό είναι για το παιδί να το αφήνουμε μόνο του και αβοήθητο σε έναν τεράστιο γι΄ αυτό κόσμο, άλλο τόσο αποπροσανατολιστικό είναι να χανόμαστε μέσα στα παιδιά μας, η ζωή μας να σταματά να εξελίσσεται και το παιδί μας να μετατρέπεται στη φυσική μας εξέλιξη. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για παραμέληση, στη δεύτερη για υπερπροστασία με συνέπεια το συναισθηματικό ευνουχισμό.
Άμεσος στόχος μας θα πρέπει να είναι να τεθούν οι κανόνες και οι αρχές που βοηθούν το παιδί στην κατανόηση του πεδίου και στην καλύτερη ένταξή του στο κοινωνικό του περιβάλλον, αυτό σημαίνει όριο. Χρειάζεται να βάλουμε όριο και στη σχέση μας με το παιδί, είμαστε παρόντες στη ζωή του, το φροντίζουμε, ζούμε ώρες ξέγνοιαστου παιχνιδιού μαζί του, όμως ταυτόχρονα οφείλουμε στον εαυτό μας να βρίσκουμε λίγο χρόνο γι΄ αυτό που μας γεμίζει, ώστε τελικά το παιχνίδι με το παιδί μας να είναι ξέγνοιαστο και όχι θυμωμένη υποχρέωση.
Το παιδί μας μάς χρειάζεται εκεί παρόντες ώστε να το φροντίζουμε αποτελεσματικά, απλόχερα και με αγάπη. Απαραίτητη προϋπόθεση λοιπόν είναι να φροντίζουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας. Αν ο γονιός δεν είναι καλά, ολοκληρωμένος, ψυχικά ισορροπημένος, συναισθηματικά ασφαλής, τότε και το παιδί του δεν θα είναι καλά. Αυτό καθόλου δε σημαίνει ότι ποτέ δεν πρέπει να κάνουμε παιδιά γιατί πάντα κάτι θα μας απασχολεί, αυτό περισσότερο σημαίνει ότι οφείλουμε να φροντίζουμε διαρκώς τον εαυτό μας και να τον βοηθούμε να εξελίσσεται για να μπορεί να αφιερώνει δημιουργικά του κομμάτια στο παιδί του.
Βάσια Ιγνατίου Καραμανώλη
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt
[1] Erikson, E. (1950). Childhood and Society. New York. Norton.
[2] Piaget, J. (1954) The construction of reality in the child. New York. Basic Books.
[3] Salonia, G.,(1992), From we to I-though, Quaderni di Gestalt, n.1.